အာခီယန္ကာလ (လခသန ၃.၈-၂.၅ ဘီလီယံ)
(၁) အာခီယန္ကာလ ဦး၊လယ္၊ေႏွာင္း။
ေဟဒီယန္ကာလသည္ ေႏွာင္းကာလ ဥကၠာမိုး႐ြာသြန္းမႈ ျဖင့္ အဆံုးသတ္သြားၿပီးေနာက္ ကမာၻ႕အေပၚခြံသည္ တစ္စထက္ တစ္စ ပိုမို တည္ၿငိမ္လာခဲ့သည္။ သို႔တိုင္ေအာင္ ကမာၻ႔အေပၚခံြသည္ ႐ုပ္ဆက္ကားခ်ပ္မ်ား ကဲ့သို႔ အစိတ္စိတ္ အမႊာမႊာ ကြဲလ်က္ က်န္ရစ္ဆဲ ျဖစ္သည္။ ထိုအေပၚခံြေက်ာက္ဖ်ာမ်ားသည္ အလယ္သားမွ ေခ်ာ္စီးေၾကာင္းမ်ားေၾကာင့္ လႈပ္႐ွားေနသည္။ ေက်ာက္ဖ်ာ တစ္ခု၏ တစ္ေနရာတြင္ အလယ္သားထဲသို႔ နစ္ဝင္လ်က္ အရည္ေပ်ာ္လ်က္ေနေသာ္လည္း ေနာက္တစ္ေနရာတြင္ ေက်ာက္ဖ်ာႏွစ္ခုအၾကား ပက္ၾကားအက္အတြင္းမွ ေခ်ာ္မ်ား တိုးထြက္လ်က္ ေက်ာက္ဖ်ာ အသစ္ကို ဖန္တီးေနသည္။ ဤနည္းျဖင့္ သမုဒၵရာေက်ာက္ဖ်ာသည္ ကြန္ေဗယာပတ္ႀကိဳးပမာ ေ႐ြ႕လ်ားလ်က္ ျဖစ္ပ်က္သံသရာလည္ေနေပ၏။
ပံု- ေက်ာက္ဖ်ာမ်ား အသစ္ျဖစ္ျခင္းႏွင့္ ျပန္လည္ ေပါင္းစည္းျခင္း
တိုက္မ်ားျဖစ္ထြန္းမႈ၏ အေထာက္အထားအျဖစ္ အကာစတာႏိုင္းစ္ ေက်ာက္တံုးအရ လြန္ခဲ့ေသာ ႏွစ္သန္း ၄ဝဝဝကဟု ခန္႔မွန္းခဲ့ၾကၿပီးျဖစ္သည္။ အာခီယန္ကာလသည္မူ ယေန႔ေခတ္ တိုက္မ်ား ပထမဆံုး ျဖစ္ထြန္းလာေသာေခတ္ပင္ ျဖစ္သည္။ လိပ္သည္းေက်ာက္သားထုသည္ သမုဒၵရာထဲမွ ထိုးထြက္လ်က္ ပထမဆံုးကၽြန္းမ်ားအျဖစ္၊ ေနာက္ပိုင္းတြင္ တိုက္ငယ္မ်ားျဖစ္လာသည္။ ထိုမွတဖန္ အခ်ိန္ၾကာလာသည့္ အေလ်ာက္ ဆက္လက္တိုးခ်ဲ႕လာခဲ့သည္။ ယေန႔ေခတ္တိုက္အမ်ားစုတြင္ ႏွစ္သန္းေထာင္ခ်ီေအာင္ မေျပာင္းလဲေသးေသာ အႏွစ္သားထုႀကီးမ်ား႐ွိသည္။ ၎အႏွစ္သားထုမ်ားစြာသည္ စင္စစ္ အာခီယန္ကာလက ေ႐ွးဦးတိုက္မ်ား၏ လက္က်န္မ်ားျဖစ္သည္။