Search This Blog

Wednesday, August 8, 2012

ဆင့္ကဲျဖစ္စဥ္ သ႐ုပ္ေဖာ္ပံုမ်ား

           ဆင့္ကဲျဖစ္စဥ္ သ႐ုပ္ေဖာ္ပံု (Cladogram) သည္ ဆင့္ကဲျဖစ္စဥ္ ဇီဝေဗဒပညာ႐ွင္မ်ားက ဆင့္ကဲျဖစ္စဥ္၏ အဆင့္မ်ားကို တိက်စြာ ေဖာ္ျပရန္ အသံုးျပဳသည့္ သ႐ုပ္ေဖာ္ပုံမ်ားျဖစ္သည္။ လူသည္ ေမ်ာက္မွ ဆင္းသက္သည္ ဟူေသာ အရပ္စကားသည္ ဆင့္ကဲျဖစ္စဥ္ကို တိက်စြာ မေဖာ္ညႊန္းေသာေၾကာင့္ ျဖစ္ရသည္။ ဤကိစၥႏွင့္ ပတ္သက္၍ ေခါင္းစဥ္ အဆံုးပိုင္းတြင္ ျပန္လည္ ေဆြးေႏြးေပးပါမည္။ သ႐ုပ္ေဖာ္ပံုမ်ားကို ၾကည့္႐ႈေလ့လာတတ္မွ ဇီဝမ်ိဳးႏြယ္တို႔၏ ဆင့္ကဲျဖစ္စဥ္ကို တိက်စြာ နားလည္မည္ျဖစ္သည္။

နမူနာအျဖစ္ ျပသထားေသာ ဆင့္ကဲျဖစ္စဥ္ သ႐ုပ္ေဖာ္ပံု


           အထက္ပါပံုသည္ နမူနာ သ႐ုပ္ေဖာ္ပံု ျဖစ္သည္။ ဤပံုတြင္ အ႐ိုးမာငါးမွ ဆင့္ကဲျဖစ္ေပၚသည့္ မ်ိဳးႏြယ္မ်ားကို ေဖာ္ျပထားသည္။ မူလ ဘံုမ်ိဳးႏြယ္ျဖစ္ေသာ ေ႐ွးဦးအ႐ိုးမာငါးမွ အသားစိုင္ ေရယက္ပါငါး ႏွင့္ ဆူးေတာင္ပါငါးမ်ားအျဖစ္ မ်ိဳးကြဲေပၚေပါက္လာသည္။ အသားစိုင္ ေရယက္ပါငါးမွ အဆုတ္ငါးႏွင့္ ကုန္းေနေရေန သတၱဝါမ်ား ျဖစ္ေပၚေစသည္။ ကုန္းေနေရေန သတၱဝါမ်ားမွ ေရမႊာအိပ္ပါေသာ သတၱဝါမ်ားျဖစ္ေပၚေစသည္။ ၎တို႔မွ အေၾကးခြံပါေသာ အုပ္စုဝင္တို႔သည္ တြားသြားသတၱဝါမ်ားအျဖစ္ ဆက္လက္ ဆင့္ကဲေပၚေပါက္လာခဲ့သည္။ အခ်ိဳ႕တြင္ အေတာင္မ်ား ေပၚေပါက္လာသျဖင့္ ငွက္မ်ား အျဖစ္ေျပာင္းလဲလာသည္။ ေရမႊာအိပ္ပါ သတၱဝါမ်ားအနက္ အေမြးျဖစ္လာေသာ မ်ိဳးႏြယ္တို႔မွာ ႏို႔တိုက္သတၱဝါမ်ား၏ ေ႐ွးဦး ဘိုးေဘးမ်ားျဖစ္သည္။

           ဇီဝေဗဒပညာရပ္ ေလာကမွ သေဘာတူညီထားေသာ အထက္ပါပံုမ်ိဳးျဖင့္ မ်ိဳးႏြယ္မ်ား ဆင့္ကဲေပၚေပါက္ပံု အေသးစိတ္ကို တစ္ဖက္လူ နားလည္ေအာင္ တင္ျပႏိုင္သည္။ ဤပံုသည္ မ်ိဳးကြဲထြက္မႈကိုသာ ေဖာ္ျပထားေသာ္လည္း အဂၤလိပ္ အကၡရာ Y မ်ား ထပ္ဆြဲထားသကဲ့သို႔ ႐ွိေသာ သ႐ုပ္ေဖာ္နည္းမ်ိဳးတြင္ မ်ိဳးျပဳန္းသည့္ အဆက္အႏြယ္မ်ားကိုပါ ထည့္သြင္း ေဖာ္ျပႏိုင္သည္။

ဆြဲနည္းႏွင့္ မူ ကြဲျပားသည့္ နမူနာပံု
           ဆင့္ကဲျဖစ္စဥ္ကို စာသားျဖင့္ ေဖာ္ျပ႐ုံမက ပံုဆြဲရာတြင္ပါ အဘယ္ေၾကာင့္ အကန္႔အသတ္ စည္းစနစ္ႏွင့္ ဆြဲရသနည္း။ ဆင့္ကဲျဖစ္စဥ္ သည္ လူသိအလြန္မ်ားေသာ သိပၸံအယူအဆျဖစ္ၿပီး နားလည္မႈ အလြဲဆံုး အယူအဆတစ္ခုလည္းျဖစ္သည္။ ခ်ားစ္ဒါဝင္က "လူသား၏ ဆင္းသက္ရာ" (Descend of Man) ဟူေသာ ပ႐ိုင္းမိတ္ အုပ္စုမွဆင္းသက္သည့္ လူသား၏ အရင္းအျမစ္ကို ေဆြးေႏြးထားသည့္ စာအုပ္ေရးခဲ့သည့္အခ်ိန္မွ စ၍ "လူသည္ ေမ်ာက္မွ ဆင္းသက္သည္" ဟူေသာ အရပ္သံုး စကားစု တစ္ခုျဖစ္လာခဲ့သည္။ ထိုစကားစုသည္ လူထုအၾကားတြင္ ႀကီးစြာေသာ နားလည္လြဲမႈကို ျဖစ္ေစခဲ့သည္။ လူသည္ စင္စစ္ပင္ ေမ်ာက္မွ ဆင္းသက္သည္ ဟုထင္မွတ္လာၾကသည္။ အဓိက လြဲေခ်ာ္ေသာ စဥ္းစားမႈမွာ ဆင့္ကဲျဖစ္စဥ္ကို တေျဖာင့္တည္း ျဖစ္စဥ္ဟု ထင္ျမင္မိေနျခင္းျဖစ္သည္။ ေအာက္ပါပံုအတိုင္းပင္ တီေကာင္ ကဲ့သို႔ ေက်ာ႐ိုးမဲ့သတၱဝါမွ ငါး၊ ကုန္းေနေရေနသတၱဝါ၊ တြားသြားသတၱဝါ၊ ေမ်ာက္၊ လူ ဟု အဆင့္ဆင့္ ေျပာင္းလဲလာသည္ဟု လြဲမွားစြာ မွတ္ယူျခင္းျဖစ္သည္။


ထို႔သို႔ဆိုလွ်င္ အမွန္ကား မည္သို႔နည္း။ စင္စစ္ လူႏွင့္ ေမ်ာက္သည္ တူညီေသာ ဘိုးေဘး မ်ိဳးႏြယ္တစ္ခုမွ မ်ိဳးကြဲထြက္လ်က္ ဆင့္ကဲေျပာင္းလဲလာျခင္းသာ ျဖစ္သည္။ ယခင္ နမူနာ သ႐ုပ္ေဖာ္ပံုတြင္ ၾကည့္ပါ။ ငွက္သည္ တြားသြားသတၱဝါမွ ဆင္းသက္လာျခင္း မဟုတ္ပါ။ ငွက္ႏွင့္ တြားသြားသတၱဝါသည္ တူညီေသာ ဘိုးေဘးမ်ိဳးႏြယ္တစ္ခုမွ မ်ိဳးကြဲထြက္လာျခင္းသာျဖစ္သည္ကို သတိခ်ပ္ေစလိုသည္။ ဆင့္ကဲျဖစ္စဥ္သည္ အေျဖာင့္အတိုင္း တိုးတက္ေနသည့္ သေဘာ မဟုတ္ပါ။ အကိုင္းအခက္မ်ား ျဖာထြက္ေနသည့္ သစ္ပင္တစ္ပင္ ကဲ့သို႔ျဖစ္ပါသည္။ အသစ္ ျဖစ္ေပၚလာေသာ မ်ိဳးစိတ္အသစ္တိုင္းသည္ သစ္ပင္မွ အကိုင္းႏုတစ္ကိုင္း ထပ္ထြက္လာသကဲ့သို႔ ႐ွိေပသည္။ သ႐ုပ္ေဖာ္ပံုမ်ားကိုလည္း ေလ့လာတတ္ၿပီ၊ အယူအဆ အလြဲမ်ားကိုလည္း သတိခ်ပ္ၿပီးျဖစ္ပါက ဆင့္ကဲျဖစ္စဥ္ သ႐ုပ္ေဖာ္ပံုမ်ား ေရးဆြဲရျခင္းေၾကာင့္ ျဖစ္စဥ္ အေသးစိတ္ကို ပိုမိုနားလည္ႏိုင္ေၾကာင္း ထင္႐ွားေလာက္ၿပီျဖစ္ပါသည္။



(Kyaw Zwar Lynn)

No comments:

Post a Comment